21 Νοε 2022

Αντίο Γιώργη

 


O τελευταίος των μεγάλων. Ο Δάσκαλος, ο φίλος, ο διευθυντής, ο άνθρωπος που με έσπρωξε μπροστά. Ο μόνος που έτρεμα μη διαβάσει κείμενό μου και είναι μούφα. Ο κολλητός του Κώστα από αμνημονεύτων και ο μόνος που έμεινε δίπλα του όταν οι άλλοι τον ξέχασαν,  τον πούλησαν, τον πίκραναν, τον άφησαν μόνο. Χιλιάδες ιστορίες άκουσα με τους δυό τους πρωταγωνιστές. Οι άνθρωποι που μου άνοιξαν  το κεφάλι και μου έβαλαν μέσα κίτρινο χαρτοπολτό, πίκες, ράστερ και αγάπη για τις ιστορίες.

Ο Κώστας με έκανε να αγαπήσω την εφημερίδα. Ο Γιώργης τις λέξεις. Τις λίγες λέξεις. Παιδάκι ακόμα 16 χρόνων, κλητήρας το καλοκαίρι του ’84 στη Ρωμιοσύνη πήγαινα να πάρω τα χειρόγραφά του για τη στήλη «Στο σκαμνί» της πρώτης σελίδας. 60-70 λέξεις όλες κι όλες, και όλοι τις έτρεμαν. Ολοι περίμεναν να διαβάσουν ποιόν «δίκασε» πάλι. Ποιόν δύστυχο πολιτικό αφορούσε το «δια  ταύτα», όπως πάντα τελείωνε το «σκαμνί».

Πάντα ήθελα να γράφω έτσι. Κοφτά και περιεκτικά. Με λέξεις απλές, κατανοητές, καθημερινές, αλλά ζυγισμένες απόλυτα. Να ταιριάζουν μόνο αυτές στο νοερό σταυρόλεξο της πρότασης.
«Καλημέρα κύριε Πρόεδρε» έγραφε στην Ελευθεροτυπία και με μια παράγραφο μπορούσε να προκαλέσει ανασχηματισμό ή εγκεφαλικό στον Ανδρέα. Δεν το λες και λίγο! Μια στήλη για την οποία ο πάντα λιγόλογος Κωνσταντίνος Καραμανλης είχε πει: «όχι μόνο να τον διαβάζετε, αλλά να τον μελετάτε»!

Τέτοια προβολή, τέτοια αναγνώριση, τέτοια δύναμη και ουδέποτε την εκμεταλλεύτηκε για δικό του όφελος. Ποτέ δεν θέλησε να την εξαργυρώσει και ποτέ δεν του πέρασε από το μυαλό να πουληθεί για μερικά (πολλα) αργύρια.

Έγραφε μέχρι τώρα. Ένα χρονογράφημα κάθε μέρα το οποίο δημοσίευαν καμιά 25αριά  εφημερίδες της περιφέρειας!  Ακόμα με το ίδιο πάθος παρά τα στραπάτσα και τα «μαθήματα» που του είχε δώσει η δημοσιογραφία.

- «Είναι κωλόπαιδα Κώστα», του έλεγε για την κατάσταση στις εφημερίδες, όχι σήμερα αλλά πριν από 23 χρόνια! «Τους ενδιαφέρει μόνο η προσωπική προβολή και η τσέπη. Και οι εκδότες μόνο για την εφημερίδα δεν ενδιαφέρονται».
Αηδιασμένος κάθε μέρα και περισσότερο, μέτραγε τα χρόνια να βγει στη σύνταξη όταν ήταν στον «Αδέσμευτο». Μόλις είχα πάει εκεί, μεταγραφή από την «Αθηναϊκή» και ήταν λες και προσγειώθηκα στην κόλαση, στην πτέρυγα των καταραμένων εφημεριδάδων!
-«Με έκαψες» του έλεγα. – «Μαζί θα φύγουμε» μου έλεγε.
Με φώναξε ένα μεσημέρι μέσα του ’99 στο γραφείο του και μου είπε:
- θα πας στη Βραδυνή αρχισυντάκτης.
- Θα έρθεις κι εσύ; Τον ρώτησα αγχωμένος. Θα πάμε μαζί;
- όχι θα πας μόνος σου και θα με βγάλεις ασπροπρόσωπο που σε σύστησα μου είπε.
Από τοτε κάθε φορά που κάναμε πατάτα ευχόμουν να μην είχε δει τη εφημερίδα ο Γιώργης.

Ήταν ο τελευταίος που ένιωθα για διευθυντή μου κι ας είμασταν σε διαφορετικά μαγαζιά. Ποιος άλλωστε να συγκριθεί μαζί του.

Θυμάμαι στις συσκέψεις για την πρώτη σελίδα στον Αδέσμευτο, προσπάθησε να καθίσει μας μια-δυό φορές ο εκδότης τότε, ο Μήτσης. Ο Μασσαβέτας άρχισε τις ιστορίες και τα ανέκδοτα. Πέρασαν 5 λεπτά, πέρασαν δέκα, «δεν θα συζητήσετε τα θέματα; Ρώτησε ο Μήτσης. «Βεβαίως, μόλις μείνουν μόνο οι δημοσιογράφοι» είπε ο Γιώργης και πάγωσε το χαμόγελο στα χείλη μας, ενώ ο Μήτσης έγινε παντζάρι από τα νεύρα αλλά είπε ένα αμήχανο «α, ναι, βεβαίως» και έφυγε. Την επόμενη φορά δεν χρειάστηκαν τα ανέκδοτα. Είπε ένα «Κώστα, θα μας αφήσεις τώρα να σου βγάλουμε την εφημερίδα;». Τρίτη φορά δεν υπήρξε.
Παλαιάς κοπής δημοσιογράφος.

Τελευταία φορά τον είδα και ήπιαμε κι ένα κρασί, στα βαφτίσια του Κώστα Γερονικολού του νεότερου. Χαρούμενος για τον βαφτισιμιό του, χαρούμενος και για το όνομα του αδελφικού του φίλου.
Τώρα θα καπνίζει το πουράκι του, θα έχει πάρει αυτό το πονηρό βλέμμα με το ένα μάτι μισόκλειστο και θα του μεταφέρει τα κουτσομπολιά.
Καλά να περνάτε εκεί πάνω. Και να μου τον προσέχεις γιατί «ρέπει προς τας ηδονάς».  

22 Μαρ 2022

Ειρήνη και άμυνα


Καλώς τα τα παιδιά κι ας άργησαν. Συναυλία για την ειρήνη από τους «μουσικούς σε δράση» με πολλά από τα ονόματα που περιμέναμε κάτι να ψελίσουν ένα μήνα τώρα που οι Ρώσοι «απελευθερώνουν» ουκρανικά εδάφη.

«Ειρήνη είναι η απάντηση, όποια και αν είναι η ερώτηση» λέει το ποστεράκι των καλλιτεχνών και περιμένουμε καπάκι την καλλίγραμμη κορασίδα να μας μιλήσει για την παγκόσμια ειρήνη πριν τη στέψη της σε «μις Καλαμάτα».

Σαν παιδιά των λουλουδιών που πίνουν μπάφους με μπουριά, και λούζονται στο φως των ακτίνων του ήλιου καθώς ξαπλώνουν ανέμελα στα ατέρμονα βοσκοτόπια της Βόρειας Νεβάδας, χαριεντίζονται ερωτικά απαγγέλοντας στοίχους δυσεύρετων ποιητών, θα τραγουδήσουν για την παγκόσμια ειρήνη και τον αφοπλισμό. Θα πρότεινα, δε, να (επανα)κηρύξουμε αποπυρηνικοποιημένη ζώνη τα Προπύλαια μη τυχόν κάνει καμιά μαλακία ο Βλαδίμηρος και δεν υπολογίσει καλά.

«Ειρήνη είναι η απάντηση, όποια και αν είναι η ερώτηση» λένε οι καλλιτέχνες μας.

 «Ειρήνη αδέλφια» έπρεπε να είναι δηλαδή η απάντηση των Ουκρανών όταν άρχισε να τους θερίζει η ρώσικη πολεμική μηχανή. «Πάνω απ όλα η ειρήνη» πρέπει να βροντοφωνάξουμε αν οι Τούρκοι βουτήξουν καμια δεκαριά νησιά. «Συγγνώμη, αλλά είμαστε ειρηνιστές» έπρεπε να πούνε οι Παλαιστίνιοι αντί να παλεύουν 75 χρόνια τώρα να ανασάνουν. «Ειρήνη υμίν» έπρεπε να πούμε στις φασιστικές ορδές το ’40.

Sorry ανέμελα αδέλφια με τα λυτά χρυσά μαλλιά, αλλά χωρίς να είμαι στρατόκαβλος, τουρκοφάγος, πολεμοχαρής, εθνοκάπηλος ελληναράς, θέλω να τονίσω ότι η ερώτηση έχει μεγάλη σημασία για την απάντηση που θα πάρεις.

Αν η ερώτηση είναι «θα καθίσετε αγαπητέ να σας γκρεμίσουμε το σπίτι, να σας ισοπεδώσουμε την πόλη, να σας γλεντήσουμε την οικογένεια, να βομβαρδίσουμε τις υποδομές σας…» η απάντηση δεν είναι η ειρήνη. Είναι το «μολών λαβέ» και αν σκουρήνουν περισσότερο τα πράγματα είναι το Κούγκι.

Δεν είναι απάντηση η ειρήνη στην ερώτηση «να σου πάρω τη μισή χώρα και την πρόσβαση στη θάλασσα διότι… μπορώ». Δεν είναι απάντηση η ειρήνη στην ερώτηση «θα γράψω την ιστορία όπως θέλω γιατί είμαι ο ισχυρός».

Η άγνωστη λέξη που ψάχνετε είναι η «άμυνα», Και η άμυνα όταν μάχεσαι περι «βωμών και εστιών» είναι λυσσαλέα, είναι μοναδική, είναι αυτοκτονική, όπως δίδαξαν στην ανθρωπότητα οι σημερινοί θύτες με τα εκατομμύρια νεκρών του Στάλινγκραντ όταν καθήλωσαν τις φασιστικές ορδές για 5 μήνες, 1 εβδομάδα και 3 μέρες και άλλαξαν το ρου της ιστορίας.

Αν δεν θέλετε λοιπόν να τραγουδήσετε για τους «φονιάδες των λαών» διότι αυτή τη φορά πέφτουν πιο ανατολικά από τα γούστα σας, τραγουδήστε για τα παιδιά που σκοτώνονται στο κρύο και τη λάσπη μερικά χιλιόμετρα μακριά από εδώ. Για τα τρομαγμένα παιδιά που από τη μια μέρα στην άλλη έμελλε να ζούνε τον πόλεμο, να ζούνε τις «…φωνές μέσα στα σκοτεινά, που ανέβαιναν, καυτές ακόμη από την πίσσα του βυθού ή το θειάφι. «Όι, όι, μάνα μου», «όι, όι, μάνα μου», και κάποτε, πιο σπάνια, ένα πνιχτό μουσούνισμα, ίδιο ροχαλητό, που 'λεγαν, όσοι ξέρανε, είναι αυτός ο ρόγχος του θανάτου.»

Δειλοί και άβουλοι τόσες μέρες που οι ρώσοι σφάζουν τους ουκρανούς. Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα και τώρα που αποφάσισαν μετά την τόση πίεση να κάνουν κάτι. Αμήχανοι μη χάσουν δα τα πελατάκια, στρατευμένοι στην τέχνη του εύκολου στόχου.  Όλοι στην ίδια ζυγαριά και ο θύτης και το θύμα. Και ο σφαγέας και το νεκρό παιδί. Και ο εισβολέας και ο αμυνόμενος.

Θα είμαστε όλοι εκεί στη συναυλία για την ειρήνη. Θα είμαστε όλοι εκεί για να απαιτήσουμε την ειρήνη από τους εισβολείς, να δώσουμε νοερά το χέρι στους αμυνόμενους. Για να δούμε ποιος από τους τραγουδιστές και τα συγκροτήματα θα υψώσει τη φωνή να καταγγείλει τα εγκλήματα του Πούτιν, τις σφαγές των αμάχων, τις εκατόμβες των νεκρών. Ποιός θα απαιτήσει την άμεση παύση των βομβαρδισμών και την προστασία των αμάχων. Χωρίς αστερίσκους και χωρίς ναι μεν αλλά.

Θα είμαστε όλοι εκεί να θυμίσουμε στους έχοντες κοντό και επιλεκτικό μνημονικό, ότι φίλοι του Ουκρανικού λαού και «ελευθερωτές» δεν είναι οι επιτιθέμενοι. Οτι και στην Ουκρανία ταιριάζουν τα λόγια του ποιητή για την ελλαδίτσα μας:

 

Έφτασαν ντυμένοι «φίλοι»

αμέτρητες φορές οι εχθροί μου τα παμπάλαια δώρα προσφέροντας.

Και τα δώρα τους άλλα δεν ήτανε παρά μόνο σίδερο και φωτιά.

Στ ’ανοιχτά πού καρτέραγαν δάχτυλα μόνον όπλα και σίδερο και φωτιά.

Μόνον όπλα και σίδερο και φωτιά.

 

Τιμή στους αμυνόμενους.