Για τον τυφώνα που 'ρχεται

Από την "Ε" και τον ΑΝΔΡΕΑ ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗ

ΤΕΛΙΚΑ πρέπει να 'μαστε πολύ «τυχεροί» όσοι μπήκαμε στη δημοσιογραφία τη «χρυσή εποχή».

Τα πρώτα χρόνια εκδίδαμε έντυπα ανατρεπτικά και εκπέμπαμε με παράνομους πειρατικούς ραδιοσταθμούς. Από κέφι, τρέλα και μεράκι, αλλά και για λόγους πολιτικούς· επειδή πιστεύαμε ότι θα αλλάξουμε τον κόσμο, θα φέρουμε τα πάνω κάτω και θα αναποδογυρίσουμε το σύμπαν. Ημασταν σαν μια μύγα που ενοχλούσε την παχουλή αγελάδα των επίσημων media· πολύ περισσότερο απ' ό,τι παρενοχλούν σήμερα τα φρι πρες και τα μπλογκ.

ΤΕΛΙΚΑ σταθήκαμε «τυχεροί». Μπορεί το όνειρό μας για εναλλακτική ενημέρωση και ψυχαγωγία να διαψεύστηκε, αλλά, χωρίς να το φανταζόμαστε, πετύχαμε να κάνουμε το κέφι, την τρέλα και το μεράκι επάγγελμα και να βγάλουμε μεροκάματο. Ενοχλήσαμε την αγελάδα το σωστό τάιμινγκ· όταν άρχισε να κατεβάζει γάλα. Και ουίσκι...

ΠΕΡΙΖΗΤΗΤΟΙ ήμασταν όταν έγινε η ραδιοτηλεοπτική έκρηξη στα τέλη της δεκαετίας του '80. Σαν μανιτάρια ξεφύτρωναν οι ραδιοφωνικοί σταθμοί: από το 1987-1990 εξέπεμψαν σ' όλη τη χώρα 1.200! Και στη συνέχεια δεκάδες τηλεοπτικά κανάλια και εκατοντάδες νέα περιοδικά. Οι «κυριλέ» εφημερίδες που μέχρι τότε μας αγνοούσαν και μας σνομπάριζαν, άλλαξαν στάση, ήθελαν νέες ιδέες και φρέσκο αίμα, σχεδόν μας παρακαλούσαν. Ηταν πολύ εύκολο για μας την εποχή της «ραδιοφωνικής άνοιξης» να βρούμε μια δουλειά που να μας ευχαριστεί.

«ΠΟΥΛΗΘΗΚΕΣ κι εσύ στον αστικό Τύπο», μου 'πε ο κολλητός μου όταν με χαρά του ανακοίνωσα πριν από 22 χρόνια πως θα γράφω τούτη δω τη στήλη κάθε μέρα στην «Ελευθεροτυπία». Στην πιο ανεξάρτητη και ριζοσπαστική εφημερίδα της Αριστεράς, με τους καλύτερους γραφιάδες της εποχής, που 'ταν το όνειρο του κάθε εκκολαπτόμενου νέου δημοσιογράφου να δουλέψει σ' αυτήν. Κι όμως, ένιωσα ενοχές... Ετσι σκεφτόμασταν!

ΕΙΠΑ μέσα μου: «Αν δεν μ' αφήσουν να γράφω αυτά που πιστεύω, θα τους τα βροντήξω και θα φύγω» κι έβαλα στόχο να αντέξω έξι μήνες. Αντε ένα χρόνο... Κοντεύω ένα τέταρτο του αιώνα στην ίδια στήλη κι αν υπολογίσεις τα χρόνια που δούλευα από παιδί στον αμίαντο, στους φούρνους, στα μπετά, τα περιοδικά και το ραδιόφωνο, μετράω ένσημα για να βγω στη σύνταξη. Αν δεν τα 'χουνε χάσει στα... δομημένα και μας δώσουν.

ΣΤΑΘΗΚΑΜΕ «τυχεροί». Τα νέα παιδιά που σπουδάζουν στα πανεπιστήμια δεν θα 'χουν τέτοιες ευκαιρίες. Στα επίσημα media τουλάχιστον... Εκτός αν γίνουν... παχιές οι μύγες τον Αύγουστο και καταφέρουν να τρελάνουν την αγελάδα... Η συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών ΜΜΕ αποτελείται από προβληματικές επιχειρήσεις· που «μπαίνουν μέσα» οικονομικά. Ολες οι «αυτοκρατορίες» κάποια στιγμή έπεσαν· ακόμη κι η Ρώμη και η Βυζαντινή. Ενα νέο Βυζάντιο έχει δημιουργηθεί που δεν επιτρέπει σε κάποιον νεότερο στο ιερατείο του να μπει. Καμιά επιχείρηση να χάνει δεν επιθυμεί. Ακόμη κι αν σε άλλες κερδοφόρες δουλειές, με τη δύναμη που της δίνουν τα «μέσα», προσδοκεί...

Η Ελλάδα έχει περισσότερους τηλεοπτικούς σταθμούς, ραδιόφωνα, εφημερίδες και περιοδικά απ' ό,τι μπορούν να στηρίξουν με τον οβολόν του το κοινό και η διαφημιστική αγορά. Θα χυθεί αίμα, κινδυνεύουν να χαθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας τώρα με την κρίση και τη μεγάλη μείωση της διαφημιστικής πίτας. Την «άνοιξη των ελληνικών ΜΜΕ» διαδέχεται το θερμό -γιατί θα υπάρξουν συνδικαλιστικές αντιδράσεις- φθινόπωρο του 2009. Το βλέπω να 'ρχεται...

Η λαιμητόμος έχει ήδη στηθεί και τα πρώτα κεφάλια έχουν πέσει. Κι ακόμα δεν αρχίσαμε... Σε λίγα χρόνια οι εφημερίδες θα πάψουν να τυπώνονται στο χαρτί και η αναλογική τηλεόραση θα αντικατασταθεί από την ψηφιακή - την ιντερνετική. Θα φέρει τα πάνω κάτω και στις εργασιακές σχέσεις η νέα ηλεκτρονική εποχή. Οι νέες διαδικτυακές εφημερίδες, τα κανάλια και τα ραδιόφωνα δεν πρόκειται να διατηρήσουν την παλιά πολυάνθρωπη δομή, τις συλλογικές συμβάσεις (και... διαπραγματεύσεις), την ασφάλιση. Θα στηριχτούν στις φτηνές εξωτερικές συνεργασίες, στους «ελεύθερους» νεαρούς «επαγγελματίες», στα «μπλοκάκια».

ΕΝΑΣ εργασιακός τυφώνας θα χτυπήσει (και) τα media και ό,τι θεωρούσαμε κεκτημένο. Ομως και το ίδιο το κατεστημένο τοπίο θα ανατραπεί. Σ' αυτή τη δύσκολη φάση η αλληλεγγύη θα 'ναι η μεγαλύτερη αρετή. Αλλά και όποιος έχει τόλμη και ιδέες καινούργια μέσα θα βρει για να δουλέψει και να εκφραστεί.