Και μετά...
... τον θάνατο του δημοσίου υπαλλήλου, ο θάνατος του εμποράκου: ο στραγγαλισμός του «αυτοδημιούργητου» και του μικρομεσαίου επιχειρηματία από τη λιτότητα.
Οι κυβερνήσεις...
... είναι πια φανερό πως είναι δεμένες χειροπόδαρα. Περιμένουν τη σωτηρία να έρθει ως διά μαγείας από τις αγορές. Στην Ιρλανδία, στην Πορτογαλία, στην Ισπανία. Και στην Ελλάδα. Ύστερα από αλλεπάλληλα πογκρόμ λιτότητας στον δημόσιο τομέα, με μοναδικό στόχο την ελπίδα πως θα βρουν αγοραστές και για την επόμενη έκδοση των κρατικών ομολόγων τους. Και ας περιορίζονται συνεχώς τα έσοδα του ιδιωτικού τομέα από τη μείωση των δημόσιων δαπανών και από τη βαριά άμεση και έμμεση φορολογία των μικρομεσαίων επιχειρηματιών, των μαγαζιών της διπλανής πόρτας και των νοικοκυριών. Μετά τη χρεοκοπία των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα, λένε οι οικονομολόγοι, θα πρέπει να περιμένουμε τη χρεοκοπία των απασχολούμενων στον ιδιωτικό. Μετά την έκρηξη του δημόσιου χρέους, η έκρηξη του χρέους του ιδιωτικού. Γιατί αυτό ακριβώς είναι το «παράδοξο της λιτότητας»: τα μέτρα για τη συγκράτηση του δημόσιου χρέους φέρνουν την έκρηξη του ιδιωτικού χρέους. Κάτι ξέρουν γι΄ αυτό οι Ιρλανδοί. Γράφει ο Μπιλ Μίτσελ: «Η ιρλανδική κυβέρνηση αφαίρεσε δισεκατομμύρια ευρώ από την οικονομία, επιβάλλοντας περικοπές στους μισθούς του δημόσιου τομέα, στις συντάξεις και στα επιδόματα. Και τι απέγινε; Τα φορολογικά έσοδα του Ιανουαρίου βούλιαξαν πάλι κάτω από τις προβλέψεις. Τι λέει γι΄ αυτό η κυβέρνηση; Χρειαζόμαστε κι άλλες περικοπές. Η διεθνής αγορά ομολόγων είναι περήφανη για την Ιρλανδία. Ίσως φτάσουμε έτσι να συναγωνιζόμαστε την Κίνα στους μισθούς και στα φορολογικά κίνητρα προς τις πολυεθνικές».
Ένα τέτοιο...
... μέλλον περιμένει τις χώρες που ακολουθούν αυτές τις πολιτικές, λένε οι οικονομολόγοι Μάρσαλ Όερμπακ και Ρομπ Παραντό: «Την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Βρετανία, ίσως ακόμη και τις ΗΠΑ σε έναν χρόνο. Γιατί, καθώς τα μέτρα λιτότητας μειώνουν τα ιδιωτικά εισοδήματα, μειώνουν και τα φορολογικά έσοδα. Για να τηρηθούν οι ανειλημμένες δεσμεύσεις έναντι των αγοραστών κρατικών ομολόγων, επιβάλλονται και νέες περικοπές δαπανών, οι οποίες με τη σειρά τους φέρνουν νέα αύξηση των φόρων». Και το εισόδημα που αφαιρείται από τον δημόσιο τομέα συμπαρασύρει στο βάραθρο και τον ιδιωτικό. Καμιά οικονομία δεν μπορεί να αντέξει για πολύ αυτό το παράδοξο. Τι μπορεί να κάνει, λοιπόν, μια κυβέρνηση; Να σπάσει αυτόν τον φαύλο κύκλο, λένε οι δυο οικονομολόγοι, ανοίγοντας τον δρόμο της ανάπτυξης χρηματοδοτώντας την εργασία και όχι τους τοκογλύφους. Γιατί μονάχα η εργασία ήταν, είναι και θα είναι η μοναδική πηγή πλούτου στον κόσμο. Ναι, αλλά πώς;
Οι Ισλανδοί...
... έδειξαν πώς, όταν αρνήθηκαν να πληρώσουν αυτοί χρέη που δεν ήταν δικά τους αλλά των τραπεζών τους. Η αρκτική Λιλιπούτη των 320.000 ψυχών έδειξε πως οι διεθνείς αγορές ομολόγων στέκονται ανίσχυρες μπροστά σε λαούς που δεν εννοούν να καταντήσουν δουλοπάροικοι των τοκογλύφων.