Tου Στέφανου Μανου από την Καθημερινή
Αποκτήσαμε δύο νέα υπουργεία. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Και τα δύο έχουν αρμοδιότητες που επηρεάζουν τη ζωή στις πόλεις. Αρμοδιότητες έχουν επίσης και οι δήμοι. Συνήθως, όπου υπάρχουν παρεμφερείς ή επικαλυπτόμενες αρμοδιότητες, κανένας δεν τις ασκεί. Νομίζουν ή ελπίζουν ότι κάποιος άλλος θα κάνει τη δουλειά. Η στάθμευση στους δρόμους και τα πεζοδρόμια είναι ένα παράδειγμα για το φαινόμενο που περιγράφω.
Εχω τη γνώμη, ότι στην πόλη προτεραιότητα έχουν οι πεζοί. Συνεπώς, κατά τη διαμόρφωση των δρόμων, προτεραιότητα είναι τα πεζοδρόμια και οι πεζόδρομοι. Είναι προφανές ότι στο μυαλό των υπουργών και των δημάρχων προηγούνται οι κάθε είδους ανάγκες των τροχοφόρων και ακολουθούν οι πεζοί. Η αλήθεια του ισχυρισμού μου αποδεικνύεται από την πραγματικότητα.
Οι πεζοί -ιδίως εκείνοι που έχουν κινητικά προβλήματα- είναι υποχρεωμένοι να χρησιμοποιούν τον δρόμο που προορίζεται για τα τροχοφόρα. Είτε διότι τα πεζοδρόμια είναι επικίνδυνα είτε ανύπαρκτα, είτε κατειλημμένα από αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες, περίπτερα, στύλους και αναιμικά δεντράκια. Το φαινόμενο δεν περιορίζεται στα δρομάκια της Αθήνας, αλλά επεκτείνεται ακόμη και στα πλούσια βόρεια προάστια.
Ελπίζω η νέα υπουργός Περιβάλλοντος να ασχοληθεί συστηματικά με τα πεζοδρόμια. Να διαμορφώσει τις υποχρεωτικά ελάχιστες προδιαγραφές που πρέπει να πληρούν τα πεζοδρόμια σε όλες τις εντός σχεδίου περιοχές της Ελλάδας. Για παράδειγμα να υπάρχει σε όλες τις αστικές περιοχές ένα τουλάχιστον πεζοδρόμιο σε κάθε δρόμο με ελεύθερο πλάτος, τόσο όσο χρειάζεται για να μπορεί να κινηθεί χωρίς οποιαδήποτε δυσκολία ένα αναπηρικό καροτσάκι. Τα δένδρα, οι θάμνοι, τα περίπτερα, οι σκάλες, οι περιφράξεις -προσωρινές ή μόνιμες- τα γιαπιά κ.λπ. θα επιτρέπονται μόνο αν εξασφαλίζεται η λωρίδα απρόσκοπτης κίνησης. Πόσο δύσκολο είναι να εφαρμοστεί ένας τέτοιος κανόνας; Λογικά καθόλου, στην πράξη όμως φαίνεται ακατόρθωτο διότι οι δήμοι -μολονότι έχουν το δικαίωμα να φτιάχνουν τα πεζοδρόμια και να καταλογίζουν τη δαπάνη στις παρόδιες ιδιοκτησίες- δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον. Συνεπώς, όποια νέα ρύθμιση για τα πεζοδρόμια καθιερωθεί, πρέπει να προβλέπει τη χωρίς πολλές διατυπώσεις επιβολή σημαντικών χρηματικών προστίμων σε βάρος των δημάρχων που δεν εφαρμόζουν τις νέες ρυθμίσεις για τα πεζοδρόμια. Γενικότερα νομίζω ότι η πολεοδομική νομοθεσία πρέπει να αποκτήσει δόντια που... δαγκώνουν τους δημάρχους που δεν τηρούν τη νομοθεσία (αυθαίρετα, χώροι στάθμευσης, πεζοδρόμια, σκουπίδια κ.ο.κ.).
Αν οι δρόμοι αποκτήσουν σωστά πεζοδρόμια, αναγκαστικώς θα περιοριστεί ο χώρος για τα αυτοκίνητα. Μια από τις πιο συνηθισμένες αντιρρήσεις των (κακομαθημένων) πολιτών είναι: «...και πού θέλεις να αφήσω το αυτοκίνητο μου»; Από το 1979 η νομοθεσία προβλέπει ότι όλες οι νέες οικοδομές οφείλουν να έχουν χώρους στάθμευσης. Προβλέπει επίσης ότι τα μαγαζιά και τα γραφεία πρέπει να διαθέτουν χώρους στάθμευσης. Πολίτες και πολιτεία αποφάσισαν ότι «δεν συμφέρει» η εφαρμογή του νόμου. Πόσες εφορίες, πόσα ΚΕΠ, πόσες δημόσιες υπηρεσίες σε νέα κτίρια (μετά το 1979) διαθέτουν τους χώρους στάθμευσης που επιβάλλει ο νόμος; Σε πόσα σπίτια μετατράπηκαν οι χώροι στάθμευσης σε μαγαζιά, διαμερίσματα και αποθήκες;
Το κατάστρωμα του δρόμου είναι κοινόχρηστο. Ανήκει σε όλους. Κανένας δεν πρέπει να επιτρέπεται να το καταλαμβάνει, χωρίς ειδική άδεια, για συνεχόμενο διάστημα μεγαλύτερο των 24 ωρών. Κατά κανόνα η στάθμευση στον δρόμο, πέραν των 30 λεπτών, δεν πρέπει ποτέ να είναι δωρεάν, εκτός αν ρητώς προβλέπεται αλλιώς για ορισμένες κατηγορίες πολιτών.
Στους δρόμους από τους οποίους περνούν λεωφορεία πρέπει να απαγορεύεται απολύτως η στάση και η στάθμευση. Τις πρώτες πρωινές ώρες (όταν δεν κυκλοφορούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς) θα γίνονται φορτοεκφορτώσεις, θα συγκεντρώνονται τα σκουπίδια και θα γίνεται καθαρισμός. Η εφαρμογή της ρύθμισης αυτής θα οδηγήσει σε διπλασιασμό τουλάχιστον της ταχύτητας των μέσων μαζικής μεταφοράς και σε κατακόρυφη βελτίωση της αξιοπιστίας των δρομολογίων. Από μόνο του το μέτρο αυτό αρκεί για να βελτιωθεί σημαντικά η ποιότητα της ζωής στην πόλη. Από μόνο του το μέτρο αυτό θα συμβάλει στην εντυπωσιακή αύξηση της παραγωγικότητας των κατοίκων της πόλης.
Σε όλους τους δρόμους από τους οποίους διέρχονται μέσα μαζικής μεταφοράς και θα απαγορευτεί η στάση και η στάθμευση θα πρέπει να υπάρχει λωρίδα έκτακτης ανάγκης που θα χρησιμοποιείται από τα νοσοκομειακά, πυροσβεστικά και αστυνομικά αυτοκίνητα. Υποχρέωση των οδηγών θα είναι να ελευθερώνουν αμέσως τη συγκεκριμένη λωρίδα σε περίπτωση ανάγκης. Από την εφαρμογή της ρύθμισης θα σωθούν μερικές ζωές. Σε απόσταση 25 μέτρων από κάθε σηματοδότη πρέπει να απαγορεύεται η στάση και η στάθμευση οποιουδήποτε οχήματος. Με αυτό τον τρόπο θα διπλασιαστεί ή και τριπλασιαστεί η κυκλοφοριακή παροχή σε κάθε σηματοδοτικό κύκλο. Το αποτέλεσμα θα είναι η ουσιώδης αύξηση της μέσης κυκλοφοριακής ταχύτητας.
Κανένα από τα μέτρα δεν προκαλεί σημαντικό δημοσιονομικό κόστος και όλα θα συμβάλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις. Τίποτε δεν είναι πρωτότυπο. Ολα είναι αυτονόητα στις περισσότερες πόλεις του κόσμου. Για όλα όμως χρειάζεται μια στοιχειώδης οργάνωση, παρακολούθηση, συνέπεια και ποινές για τους παραβάτες (δημάρχους για τα πεζοδρόμια και ιδιοκτήτες και οδηγούς για τη στάθμευση). Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι μια κυβέρνηση που δεν μπορεί να ελέγξει τους χίλιους δημάρχους της χώρας σε ό,τι αφορά τα πεζοδρόμια και την παράνομη στάθμευση στους δρόμους με μέσα μαζικής μεταφοράς, μπορεί να αναλάβει επιτυχώς άλλα πιο δύσκολα πράγματα.
Αναρτήσεις
